مهمترین وظایف مجلس خبرگان رهبری

مهمترین وظایف مجلس خبرگان رهبری را از سایت پست روزانه دریافت کنید.

مجلس خبرگان رهبری

مختصات: ۳۵°۴۱′۱۶٫۸۲″ شمالی ۵۱°۲۳′۵۸٫۷۲″ شرقی / ۳۵٫۶۸۸۰۰۵۶°شمالی ۵۱٫۳۹۹۶۴۴۴°شرقی / 35.6880056; 51.3996444

مجلس خبرگان رهبری مجلسی متشکل از فقیه های «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین ولی فقیه (رهبر جمهوری اسلامی) و نظارت بر عملکرد وی را بر عهده دارد. مدت هر دورهٔ این مجلس که اعضای آن به وسیلهٔ انتخابات و توسط رأی مستقیم و مخفی مردم، از بین نامزدهایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تأیید شده‌اند،^[۱] انتخاب می‌گردند، هشت سال می‌باشد.

مجلس خبرگان رهبری در اجرای مادهٔ ۱ و ۲ آیین‌نامهٔ داخلی این نهاد، تعداد خبرگان را ۸۸ نفر اعلام کرده‌است.^[۲] تعیین حسینعلی منتظری به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهم‌ترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بوده‌است.

بر اساس اصل ۱۰۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مسولیت تصویب قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آن‌ها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان فقط برای «نخستین دوره» بر عهدهٔ شورای نگهبان بوده و پس از آن «هر گونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیتِ خود آنان است.»^[۳] بنابراین مطابق تعریف اصل ۱۰۸ قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری باید یک مجلس انتخابی تمام عیار باشد و نه انتصابی. به گفتهٔ اکبر هاشمی رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»^[۴]

برخی از منتقدان، تصمیمات اعضای مجلس خبرگان در دورهٔ نخست را عملاً محدود کردن قدرت این مجلس در مقابل رهبری می‌دانند. در دورهٔ اول مجلس خبرگان رهبری، نزدیکی اعضای آن دوره به هاشمی رفسنجانی و سید علی خامنه‌ای باعث انتخاب سید علی خامنه‌ای به رهبری شد. این در حالی بود که خامنه‌ای شرط «مرجعیت» که در قانون اساسی مصوب ۱۳۵۸ لازمهٔ رهبری بود را نداشت.^[۵]

اما این تصمیم تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌های نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان را بر عهدهٔ شورای نگهبان گذاشتند. شورایی ۱۲ نفره که رهبر ایران براساس قانون اساسی، ۶ عضو را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضاییه (که خود توسط رهبر انتخاب می‌شود) انتخاب می‌کند و برای اخذ رای اعتماد به مجلس شورای اسلامی معرفی می‌کند.^[۵]

این تصمیم جناح چپ و راست (مجمع روحانیون مبارز و جامعه روحانیت مبارز) را رویاروی هم قرار داد. اسدالله بیات زنجانی، از مراجع تقلید شیعه می‌گوید: «بحث علمی نبود و هدف از این تغییر روش، عدم راه‌یابی رقبای سیاسی‌شان به مجلس خبرگان بود.»^[۵]

جایگاه قانونی[ویرایش]

در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آن‌ها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب روح‌الله خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند،^[۶] آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است.

نجات‌الله ابراهیمیان، سخنگو و عضو حقوقدان شورای نگهبان در دورهٔ ششم دربارهٔ مجلس خبرگان می‌گوید: «قانونگذاران اساسی، برای مجلس خبرگان رهبری استقلالی را پیش‌بینی کرده که این استقلال شاید برای هیچ نهاد سیاسی دیگری پیش‌بینی نشده‌است. از این رو مجلس خبرگان مطابق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خود تنظیمی دارد. این امر به این منظور است که هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد.^[۷]

ریاست و هیئت رئیسه[ویرایش]

ریاست این مجلس از زمان تأسیس در سال ۱۳۶۱ به عهده علی مشکینی بود، پس از مرگ وی در سال ۱۳۸۶ این پست به اکبر هاشمی رفسنجانی رسید و در سال ۱۳۸۹ محمدرضا مهدوی کنی جانشین وی شد. پس از فوت او، این پست به محمد یزدی رسید.

هیئت رئیسه کنونی (دوره پنجم) شامل رئیس، دو نایب‌رئیس، دو منشی و دو کارپرداز است:^[۸]

وظایف مجلس خبرگان رهبری[ویرایش]

این اصل قبل از بازنگری سال ۱۳۶۸ انتخاب رهبر را از میان مراجع تقلید و به صورت فردی یا شورایی (سه یا هفت نفره) قید کرده بود.

کمیسیون‌ها[ویرایش]

به منظور بررسی‌های کارشناسی و تهیه گزارش جهت طرح در جلسات رسمی، شش کمیسیون زیر در مجلس خبرگان تشکیل شده‌است:^[۹]

کمیسیون اصل ۱۰۸ قانون اساسی[ویرایش]

به منظور بررسی و تدوین قوانین مربوط به خبرگان، از جمله انتخابات و آیین‌نامه داخلی مجلس خبرگان، تشکیل می‌گردد. اعضای اصلی آن، یازده نفر و اعضای علی‌البدل، چهار نفرند.^[۹] اعضای اصلی^[۱۰]

اعضای علی‌البدل^[۱۰]

کمیسیون امور مالی و اداری[ویرایش]

به بررسی امور مالی و اداری مجلس خبرگان می‌پردازد، دارای نه عضو اصلی و سه عضو علی‌البدل است.^[۹] اعضای اصلی^[۱۱]

اعضای علی‌البدل^[۱۱]

کمیسیون اصل ۱۰۷ و ۱۰۹ قانون اساسی[ویرایش]

به منظور آمادگی خبرگان برای اجرای اصل یک‌صدوهفتم و شناخت حدود و شرایط مذکور در اصل پنجم و یک‌صدونهم قانون اساسی، کمیسیونی مرکب از یازده نفر عضو اصلی و چهار نفر عضو علی‌البدل، تشکیل می‌شود تا دربارهٔ همه موارد مربوط به شرایط و صفات رهبر و دربارهٔ همه کسانی که در مظان رهبری قرار دارند، تحقیق و بررسی به عمل آورد و نتایج آن را به هیئت رئیسه ارائه کند. گزارش این کمیسیون، سری تلقی می‌شود و به صورت اسناد طبقه‌بندی شده، حفاظت می‌گردد و بدون تصویب مجلس خبرگان، در اختیار دیگری قرار نمی‌گیرد، مگر رهبری، که عنداللزوم به اطلاع وی می‌رسد.^[۹] اعضای اصلی^[۱۲]

اعضای علی‌البدل^[۱۲]

کمیسیون سیاسی - اجتماعی[ویرایش]

به منظور آگاهی مستمر اعضای مجلس خبرگان از تحولات مهم داخلی و جهانی، به ویژه در زمینه مسائل سیاسی، فرهنگی، مدیریتی، امنیتی و اقتصادی تشکیل می‌شود و موظف است با تشکیل جلسات با حضور نخبگان و مسئولان امور سیاسی، امنیتی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، مسائل مهم داخلی و جهانی را که به نحوی، به انجام وظایف خبرگان، به ویژه وظایف مذکور در اصول یک‌صدوهفتم و یک‌صدونهم قانون اساسی، مربوط می‌شود، مورد بررسی قرار دهد و گزارش آن را به هیئت رئیسه تقدیم کند تا در اولین اجلاسیه خبرگان، به اطلاع اعضا رسد.^[۹] اعضای اصلی^[۱۳]

اعضای علی‌البدل^[۱۳]

کمیسیون تحقیق موضوع اصل ۱۱۱ قانون اساسی[ویرایش]

به منظور اجرای اصل یک‌صد و یازدهم قانون اساسی و برای نظارت بر استمرار شرایطی که در اصل پنجم و یک‌صدونهم قانون اساسی برای رهبری ذکر شده‌است و تصمیم‌گیری در موارد فقدان آن، تشکیل می‌شود. تحقیقات و مذاکرات این کمیسیون، محرمانه است. مجلس خبرگان، به وسیله این کمیسیون، موضوع نظارت بر رهبری را به اجرا می‌گذارد. این کمیسیون، باید هرگونه اطلاعات لازم را در رابطه با اصل صدویازده، در محدوده قوانین و موازین شرعی، تحصیل کند و نسبت به صحت و سقم گزارش‌های مربوطه، بررسی لازم را به عمل آورد. سایر اعضای خبرگان نیز، اطلاعات خود را دربارهٔ اصل صدویازده، در اختیار این کمیسیون قرار می‌دهند. کمیسیون، بعد از بررسی و تحقیق، در صورتی که مطالب مذکور را برای تشکیل اجلاس خبرگان، کافی نداند، موضوع را با عضو یا اعضای خبرگان که اطلاعات را در اختیار گذارده‌اند، در میان می‌گذارد و توضیحات خود را ارائه می‌کند و در صورتی که آنان قانع نشدند، اگر اکثریت نمایندگان، تقاضای تشکیل جلسه فوق‌العاده را کنند، اجلاسیه مجلس خبرگان، برگزار می‌شود.^[۹] اعضای اصلی^[۱۴]

اعضای علی‌البدل^[۱۴]

نظرات در مصاحبه رئیس مجلس خبرگان با جراید عنوان شد: نظارت خبرگان بر رهبری نظارت «حراستی» است. یعنی اینکه نگذاریم رهبری مورد هجمه قرار گیرد. باید سینه خود را در مقابل دشمنان سپر کنیم تا رهبری ضربه نخورد.^[۱۵] در حالیکه هاشمی رفسنجانی این نظارت را صلاحیتی می‌داند و می‌گوید خبرگان رهبری وظیفه دارد همواره مراقب باشد که رهبری صلاحیت لازم را طبق شرایطی که قانون اساسی تعریف کرده دارا باشد.^[۱۶]

کمیسیون بررسی راه‌های پاسداری و حراست از ولایت فقیه[ویرایش]

به منظور بررسی راه‌های مناسب پاسداری و حراست از ولایت فقیه، تشکیل می‌گردد. اهم وظایف آن، ارائه پیشنهاد به هیئت رئیسه در این امور است:

اعضای اصلی^[۱۷]

اعضای علی‌البدل^[۱۷]

*. اعضای جدید در دومین اجلاسیه رسمی مجلس خبرگان رهبری دوره پنجم مورخ ۱۳۹۵/۱۲/۱۸ به ترتیب آراء، جایگزین اعضای مستعفی شدند.

انتخابات خبرگان[ویرایش]

برابر با ماده ۸ از فصل پنجم قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری، (اصلاحی تیر ۱۳۶۹)، خبرگان با اکثریت نسبی آرای شرکت‌کنندگان (رأی بیشتر) انتخاب می‌شوند و در اینصورت انتخابات خبرگان رهبری یک مرحله‌ای است.^[۱۸]

شرایط نامزدان[ویرایش]

طبق ماده ۳ مصوب شورای نگهبان، نامزدان خبرگان مردم باید دارای شرایط زیر باشند:

شورای نگهبان برای احراز اجتهاد نامزدان، تأیید اجتهاد آن‌ها در دوره‌های قبل یا شرکت در آزمون علمی اجتهاد و کسب حد نصاب نمره علمی را منظور می‌دارد. همچنین تأیید اجتهاد توسط شخص رهبر ملاک تأیید اجتهاد علمی است.

شرایط انتخاب کنندگان[ویرایش]

انتخاب کنندگان باید دارای شرایط زیر باشند:

همچنین طبق یک ماده قانونی اشخاص زیر از حق انتخاب کردن، محرومند:

تاریخچه مجلس خبرگان[ویرایش]

نخستین مجلس خبرگان رهبری[ویرایش]

نخستین مجلس خبرگان رهبری در شرایطی تشکیل شد که کشور در حال جنگ با عراق بود. انتخابات این مجلس در تاریخ ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد که نزدیک ۱۸ میلیون نفر در آن شرکت کردند. در این دوره ۷۵ نفر از نمایندگان مجلس خبرگان تعیین شدند و انتخابات بقیه نمایندگان به دور دوم کشید. این مجلس در ۲۴ مرداد ۱۳۶۲ با پیام روح‌الله خمینی آغاز به کار کرد.^[۲۰]

درصد مشارکت مردم[ویرایش]

اقدامات و عملکرد مجلس خبرگان[ویرایش]

انتخاب منتظری به قائم مقامی رهبری[ویرایش]

انتخاب منتظری به قائم مقامی رهبری با توجه به نظر بعضی خبرگان در مجلس خبرگان پیگیری و عملی شد اما قرار بود این موضوع به صورت مخفی بماند. اما اولین بار توسط باریک بین امام جمعه قزوین و نماینده خبرگان در نماز جمعه این شهر برای عموم علنی شد.^{[نیازمند منبع]}

انتقاد از عدم حضور متخصصان غیرمجتهد در مجلس خبرگان[ویرایش]

برخی از حقوقدانان معتقدند که نام مجلس خبرگان با وظیفه نمایندگان آن منطبق نیست چرا که وظیفه اصلی نمایندگان تعیین رهبری است و طبق اصل ۱۰۹ قانون اساسی رهبری باید دارای ۸ شرط از جمله فقاهت، سیاسی، مدیریت و … باشد^[۲۴][۲۵] تا نمایندگان این مجلس وی را برگزینند، درحالیکه برای این نمایندگان تنها بر روی یک مورد تخصص یعنی فقاهت تأکید می‌شود؛ لذا باید یا نام مجلس به مجلس خبرگان فقهی تغییر کند یا اینکه آئین‌نامه خبرگان تغییر یافته و نمایندگانی از سایر تخصص‌ها و از جمله سایر ادیان و مذاهب و زنان در آن حضور پیدا کنند.^{[نیازمند منبع]} ظاهراً در پاسخ به این انتقاد ابراز شده‌است که مسلماً نمایندگان خبرگان باید رهبر را با توجه به شرایط هشتگانه برگزینند اما در عین حال داشتن اجتهاد فقهی برای آن‌ها در کنار دیگر تخصص‌ها شرط اصلی می‌باشد چرا که تشخیص مهم‌ترین شرط رهبری یعنی فقاهت و اشراف بر احکام شرعی توسط مجتهدین صورت می‌گیرد و بنا به اهمیت ویژه لازم است همه اعضای خبرگان نسبت به این شرط مهم اشراف داشته باشند. بعبارتی نماینده خبرگان با هر تخصص مورد نیاز الزاماً باید مجتهد نیز باشد. از سویی در حقیقت تخصص‌های دیگر فقاهتی و در سایه فقه هستند یعنی اگر سیاست یا مدیریت شرط است، از منظرگاه فقهی و دینی شرط است نه مطلق سیاست یا مدیریت، و کارایی این شرایط با توجه به دیدگاه فقهی دینی مد نظر است نه کارایی صرف یا صرف تخصص آکادمیکی. همچنین به‌طور نسبی داشتن همه تخصص‌ها و توانایی‌های لازم از جمله سیاستمداری، مدیریت، آگاهی به اوضاع روز و… در تأیید صلاحیت نامزدان در نظر گرفته می‌شود.^[۲۶]

پراکنش کرسی‌ها[ویرایش]

پراکنش ۸۸ کرسی مجلس خبرگان در استان‌های ایران در دوره پیش‌رو:^[۲۷]

جستارهای وابسته[ویرایش]

پی‌نوشت‌ها[ویرایش]

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]

منبع مطلب : fa.wikipedia.org

مدیر محترم سایت fa.wikipedia.org لطفا اعلامیه بالای سایت را مطالعه کنید.

وظایف مجلس خبرگان رهبری و اختیارات مجلس خبرگان رهبری با توجه به قانون اساسی - وکیل تاپ

انتخابات، عملیاتی است در جهت انتخاب فرمانروایان، برای مهار قدرت و حق تعیین سرنوشت است. رأی دادن عملی تشریفاتی و حقوقی است که شهروندان طی آن فرمانروا یا نمایندگان خود را گزینش می نمایند. لذا شهروندان از این طریق در اداره امور سیاسی کشور مشارکت می‌کنند. انتخابات علنی، آزاد و عادلانه، جوهر دموکراسی محسوب می‌شود. انتخابات در صورتیکه آزاد و قانونمند برگزار گردد، بارزترین شکل نهادینگی مشارکت سیاسی به حساب می‌آید و ابزاری برای ایجاد و حفظ جامعه مدنی و تکوین و تداوم آن است. انتخابات سازوکاری برای سرشکن کردن قدرت و مشروعیت بخشیدن به نهادهای حکومت است. دموکراسی غیرمستقیم یا نمایندگی نوعی دیگر از دموکراسی است که شهروندان با انتخاب نمایندگان به عنوان واسطه در امور سیاسی مشارکت می نمایند. این مشارکت می تواند در انتخاب یک مقام باشد یا در اموری چون قانونگذاری. در واقع مجمع نمایندگان برگزیده ی مردم، می تواند در پرتو مباحثات خردمندانه، دموکراسی واقعی را تحقق بخشد. مجلس خبرگان رهبری نمونه از اجرای دموکراسی نمایندگی یا دموکراسی غیرمستقیم است. در این مقاله می خواهیم به مسأله انتخاب رهبری در جمهوری اسلامی و نقش مجلس خبرگان رهبری در این خصوص بپردازیم.

مقبولیت صفت قانون است یا صفت شخص

قانون اساسی سال ۱۳۵۸ دو روش را برای انتخاب رهبری در نظر گرفته بود؛ روش اول پذیرش و روش دوم انتخاب بود. پذیرش ناشی از مقبولیت عام و بلامنازعی است که فرد واجد شرایط رهبری پیدا می کند. اصل پنجم قانون اساسی سال ۱۳۵۸ بیان می داشت که ولایت امر و امامت امت بر عهده فقیه واجد شرایطی است که اکثریت مردم او را به رهبری شناخته و پذیرفته باشند. در واقع مبنای مشروعیت رهبریت امام خمینی آن زمان را همین اصل می دانند. یعنی یکی از روش های انتخاب مقامات حکومتی را پذیرش مردمی در نظر گرفته بودند! در حالیکه مقبولیت و پذیرش مردمی باید صفت قانونی باشد که شخص را تعیین می کند و نه صفت خود شخص. البته چه بهتر که اگر شخصی که به عنوان حاکم بر مبنای قانون صحیح تعیین می گردد علاوه بر مشروعیت قانونی دارای محبوبیت و مقبولیت هم باشد.

به هر روی پس از آن در بازنگری سال ۱۳۶۸، اصل پنجم قانون اساسی اصلاح گردید و روش انتخاب حاکم از طریق پذیرش و مقبولیت مردمی را خاص امام خمینی دانست و انتخاب حاکم بعدی را به مجمع نمایندگان منتخب از سوی مردم سپرد. اصل پنجم مقرر داشت که ولایت امر و امامت امت بر عهده فقیهی است که بر طبق اصل یکصد و هفتم عهده دار آن می گردد. اصل یکصد و هفتم نیز مقرر می دارد: «پس از مرجع عالیقدر و رهبر کبیر انقلاب جهانی اسلام و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت الله العظمی امام خمینی قدس سره الشریف که از طرف اکثریت قاطع مردم به مرجعیت و رهبری شناخته و پذیرفته شده تعیین رهبر بر عهده خبرگان منتخب مردم است.

بنابراین مجلسی تحت عنوان «مجلس خبرگان» وظیفه انتخاب رهبر را بر عهده گرفت. در اصل یکصد و هشتم قانون اساسی بیان شده است که: «قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهاء اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هر گونه تغییر و تجدید نظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است.»

نحوه انتخاب اعضای مجلس خبرگان

مطابق قانون انتخابات و آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری، تعداد نمایندگان مجلس خبرگان بر اساس جمعیت هر استان تعیین می شود. به این صورت که به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت یک نفر نماینده در مجلس خبرگان تعیین می شود. به طور مثال اگر استان تهران ۱۴ میلیون نفر جمعیت داشته باشد ۱۴ نماینده در مجلس خبرگان دارد. استانهایی که جدیداً تشکیل شده یا می شود با رعایت ماده اول، تعداد خبرگان به نسبت جمعیت هر استان بین استانهای جدید تقسیم می شود.

به موجب ماده ۳ قانون انتخابات خبرگان: «خبرگان منتخب مردم باید دارای شرایط زیر باشند:

طبق تبصره های این ماده مرجع تشخیص دارا بودن شرایط فوق، فقهای شورای نگهبان قانون اساسی می باشند. همچنین کسانی که رهبر معظم انقلاب (صریحاً و یا ضمناً) اجتهاد آنان را تأیید کرده باشد، از نظر علمی نیاز به تشخیص فقهای شورای نگهبان نخواهند داشت. علاوه بر این ضرورت ندارد که نمایندگان، ساکن و یا متولد حوزه انتخابیه خود باشند، این شرط باعث عدم تعلق و وابستگی مردم به نماینده انتخابی خود و شناخت صحیح آن می باشد. خبرگان برای مدت ۸ سال با اکثریت نسبی شرکت کنندگان به صورت مخفی و به طور مستقیم انتخاب می شوند.

وظایف مجلس خبرگان

وظایف و صلاحیت های مجلس خبرگان بدین شرح است:

قانون اساسی در اصول ۱۰۷ و ۱۰۸ وظایفی را برای مجلس خبرگان در نظر گرفته است. مهم ترین وظیفه مجلس خبرگان تعیین شخص واجد شرایط به عنوان رهبر است. این وظیفه در اصل ۱۰۷ ذکر گردیده است بدین صورت که خبرگان رهبری درباره همه فقهای واجد شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم بررسی و مشورت می‌کنند هر گاه یکی از آنان را اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی و اجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یکصد و نهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب می‌کنند و در غیر این صورت یکی از آنان را به عنوان رهبر انتخاب و معرفی می‌نمایند. رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه مسئولیت‌های ناشی از آن را بر عهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.

بیشتر بخوانید: بررسی شرایط و وظایف رهبری (ولایت فقیه) در ایران طبق قانون اساسی

ملاک انتخاب خبرگان برای تعیین رهبر شرایط مذکور در اصل ۱۰۹ قانون اساسی است. علاوه بر شرایط اصل ۱۰۹، نمایندگان مجلس خبرگان در تشخیص فرد صالح ملاک های ذکر شده در اصل ۱۰۷ را نیز مبنای کار خود قرار می دهند. این ملاک ها شامل مقبولیت عامه، برجستگی خاص و اعلمیت است. خبرگان برای انجام این وظیفه طبق آیین نامه داخلی خود یک کمیسیون ۱۵ نفره تشکیل می دهند تا درباره همه مسائل تحقیق کنند و بررسی های لازم را به عمل آورند.

علاوه بر این طبق اصل ۱۰۸ خبرگان وظیفه تدوین قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان و تصویب آن را بر عهده دارند. این صلاحیت مجلس خبرگان نشان دهنده استقلال مجلس خبرگان، در قانون‏گذاری برای امورمربوط به خود است، به گونه ‏ای که نیاز به بررسی و تأیید نهایی شورای نگهبان یا مقام‏ دیگری ندارد.

عزل رهبر نیز از دیگر وظایف مجلس خبرگان رهبری است. تدوام شرایط رهبری در طول دارا بودن این مقام نیز ضروری است و فقدان هر یک از شرایط لازم برای رهبری مشروعیت وی را خدشه دار خواهد کرد. بررسی تداوم این شرایط در طول زمان نیز بر عهده خبرگان رهبری است و می بایست وظیفه نظارت بر رهبر را همیشه بر عهده داشته باشند. در قانون اساسی در سه مورد برکناری رهبری پیش بینی شده است: ناتوانی از انجام وظایف رهبری، از دست دادن یکی از شرایط رهبری و کشف فقدان یکی از شرایط از آغاز. این وظیفه ر اصل ۱۱۱ ذکر گردیده است، این اصل بیان می دارد که « هر گاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود. یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم گردد، یا معلوم شود از آغاز فاقد بعضی از شرایط بوده است، از مقام خود برکنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصد و هشتم است.»

رسیدگی به بودجه سالانه مجلس خبرگان از دیگر صلاحیت های این مجلس است، مطابق مادّه ۴۷ آیین نامه داخلیمجلس خبرگان به منظور انجام امور زیر، کمیسیونی به نام کمیسیون امور مالی و اداری، مرکب از نُه عضو اصلی و سه عضو علی البدل، تشکیل می گردد:

ذکر نکته ای که در پایان مهم به نظر می آید و آن اینکه تشخیص صلاحیت داوطلبان خبرگان رهبری بر عهده فقهای شورای نگهبان که منتخب رهبری هستند می باشد، و این در واقع نشان دهنده آن است که کسانی که وظیفه انتخاب شخص رهبر، بررسی شرایط توسط آن ها و نظارت بر وی را بر عهده دارند خود منتخب رهبر هستند، و اینجا در واقع یک نهاد حمایتی به جای نظارت بر وی ایجاد گردیده است.

منبع مطلب : vakiltop.com

مدیر محترم سایت vakiltop.com لطفا اعلامیه بالای سایت را مطالعه کنید.

مجلس خبرگان | مجلس خبرگان چیست - وظایف مجلس خبرگان رهبری

  بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تصویب قانون اساسی ، نهادی در این قانون در نظر گرفته شد تا به برخی امور مهم و استثنائی مانند انتخاب رهبری بپردازد . از آنجا که این نهاد وظایف خاصی بر عهده داشت حساسیت نسبت به آن زیاد بوده و هست . ازا این رو اعضای این نهاد باید اشخاص آگاه ، آشنا به مسائل روز ، قانون دان و با تجربه باشند تا به شناسایی ظریف ترین نکات و حل کردن پیچیده ترین مسائل بتوانند به اموری بپردازند که جامعه را به سمت و سوی درست آن رهنمون کند . مجلس خبرگان در 25 مرداد 1362 پایه گذاری شد و آغاز به انجام وظایفی کرد که قانون اساسی بر عهده او گذاشته بود . از این رو در این مقاله به بررسی اینکه مجلس خبرگان چیست و وظایف مجلس خبرگان می پردازیم .

مجلس خبرگان چیست ؟

مجلس خبرگان یا مجلس خبرگان رهبری نهادی است که متشکل از فقیهان واجد شرایط که بر اساس اصل 107 قانون اساسی وظیفه اصلی و خطیر آن انتخاب رهبری است . خبرگان در واقع نمایندگان مردم هستند که از طریق انتخابات توسط آنها انتخاب می شوند. . فقهیان مجلس خبرگان از برای یک دوره 8 ساله انتخاب می شوند . کسانی که می توانند برای انتخابات مجلس خبرگان کاندید شوند از فیلترهای سختی رد می شوند و مردم بین صالح ترین افراد می توانند انتخاب خود را صورت دهند . برای مطالعه درباره اعضا و رئیس مجلس خبرگان کلیک کنید . 

برای مطالعه مجمع تشخیص مصلحت نظام کجاست کلیک کنید . 

برای مطالعه وظایف دیوان عالی کشور و وظایف دیوان عدالت اداری کلیک کنید .

وظایف مجلس خبرگان

منبع مطلب : www.heyvalaw.com

مدیر محترم سایت www.heyvalaw.com لطفا اعلامیه بالای سایت را مطالعه کنید.

جواب کاربران در نظرات پایین سایت

مهدی : نمیدونم, کاش دوستان در نظرات جواب رو بفرستن.