شیخ محمود شبستری در چه قرنی می زیست

شیخ محمود شبستری در چه قرنی می زیست را از سایت پست روزانه دریافت کنید.

محمود شبستری

سعدالدّین محمود بن امین‌الدّین عبدالکریم بن یحیی شبستری (معروف به شیخ محمود شبستری) یکی از عارفان و شاعران سدهٔ هشتم هجری‌ست.^[۱] با توجه به مطالب مندرج در کتاب روضات الجنان جلد ۲، وی معاصر شیخ بابا ابی شبستری (متوفی به سال ۷۴۰) بوده و در همان سال فوت نموده، لذا سن شیخ محمود شبستری در زمان فوت باید ۵۲ یا ۵۳ بوده باشد.^[۲] وی از مشاعر عرفای ایران است و بیشتر شهرت او به خاطر اثر معروفش گلشن راز است.^[۳]

زندگی[ویرایش]

سال تولّد او را گوناگون و از جمله ۶۶۷ هجری خورشیدی مطابق با ۱۲۸۸ میلادی دانسته‌اند. محل تولّد این عارف نام‌آور قصبهٔ شبستر در نزدیکی شهر تبریز است.

در اوائل زندگیش، تبریز بروز و غلبهٔ قدرت مغول‌ها را شاهد بود.^[۱] وی در اواسط زندگی به کرمان رفت و در آنجا ازدواج نمود و حاصل این ازدواج یک پسر بود.^[۴]

وی به دقایق حکمت عرفان نظری واقف و به فتوحات مکّیه و فصوص الحکم محی الدین ابن العربی احاطه داشت. وی به جستجوی شمس خود پرداخت و بطوری که خود در گلشن راز بیان می‌دارد، شیخ و پیرش، امین الدّین بوده‌است: شیخ و استاد من امین الدّین --- داد الحق جواب‌های چنین / من ندیدم دگر استاد چنین --- کآفرین بر روان پاکش باد^[۳]

آثار[ویرایش]

آثار وی را می‌توان به دو دسته منظوم و منثور بخش کرد.

آثار منظوم[ویرایش]

آثار منثور[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: گلشن راز

مثنوی گلشن راز مهم‌ترین و مشهورترین اثر منظوم محمود شبستری است که در بردارندهٔ اندیشه‌های عرفانی وی و حدود هزار بیت می‌باشد. با وجود حجم اندکش، این کتاب یکی از یادگارهای پرارزش و بلندنام ادبیات عرفانی کهن فارسی است، که در آن بیان مفاهیم صوفیانه با شور، شوق، و روانی ویژه‌ای همراه گردیده‌است. مطابق شیوهٔ معمول عطار و مولانا، در این‌جا نیز، از حکایات و تمثیلات برای بیان و عرضهٔ مؤثّر معانی عرفانی و حکمی استفاده شده‌است.^[۵]

شبستری این مثنوی را در پاسخ به پرسش‌های امیر حسینی هروی سروده‌است. در هفدهم ماه شوال سال ۷۱۷ فرستاده‌ای از خراسان مشکلات و مسائل مربوط به فهم و تبیین پاره‌ای از رموز و اشارات عرفانی را در قالب نامه‌ای منظوم در مجلسی با حضور شبستری می‌خواند.^[۶]

این اثر تا کنون به دفعات چاپ گردیده‌است. یکی از موثق‌ترین نسخه‌های چاپ شده به کوشش دکتر جواد نوربخش می‌باشد که براساس ۸ نسخه خطی و ۲ نسخه چاپی معتبر تصحیح و منتشر گردیده‌است.^[۳]

این کتاب، تا کنون، به زبان‌های ترکی، آلمانی، فرانسوی، انگلیسی، و نیز اردو ترجمه شده‌است.

عارفانی شروح مفصلی بر «گلشن راز» نگاشته‌اند از آن جمله:^[۳]فرانسوی

مقالهٔ اصلی: سعادت نامه

مثنوی سعادت‌نامه کتابی‌ست عرفانی که بر وزن حدیقةالحقیقهٔ سنایی سروده گردیده‌است. این کتاب حدود سه هزار بیت دارد که در چهار باب جای‌داده شده، و هر باب دارای فصل‌ها و حکایت‌های گوناگون است.^[۱]

سایر آثار[ویرایش]

منابع[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]

منبع مطلب : fa.wikipedia.org

مدیر محترم سایت fa.wikipedia.org لطفا اعلامیه سیاه بالای سایت را مطالعه کنید.

زندگینامه کامل شیخ محمود شبستری و آثار و اشعار وی

زندگی نامه و آثار شیخ محمود شبستری

شیخ محمود شبستری یکی از عارفان و شعرای معروف ایرانی است که در قرن 7 و 8 می زیسته و از آثار گرانبهای این عارف ایرانی می توان گلشن راز را نام برد. در ادامه این بخش از فرهنگ و هنر نمناک اندکی با زندگینامه و اشعار زیبای این عارف و شاعر آشنا خواهید شد.

شیخ محمود شبستری که بود؟

سعدالدّین محمودبن امین الدّین عبدالکریم بن یحیی شبستری ( معروف به:شیخ محمود شبستری ) یکی از عارفان و شاعران سدهٔ هشتم هجری است که در قصبهٔ شبستر در نزدیکی شهر تبریز و در سال 687 ه.ق به دنیا آمد.

این شاعر بزرگ در ایام سلطنت کیخاتوخان چشم به جهان گشود و در عهد سلطان محمد خدابنده و ابوسعید بهادرخان در شهر تبریز مرجع علما بود. در اوایل زندگی او، تبریز مورد هجوم مغول ها قرار گرفت و این امر سبب هرج و مرج فکری این عارف گشت و به کرمان سفر نمود.

پس از سفر به شهر کرمان، شیخ محمود شبستری ازدواج نمود و صاحب پسری به نام عبدالله شد که جوانی کامل و فاضل و ماهر در علوم مختلف به خصوص ریاضی بوده است.

شیخ محمود شبستری به تبریز بازگشته و در سال 720ه. در 33 سالگی فوت نمود. مزار این شاعر بزرگ در جوار مزار استادش بهاء الدین یعقوبی تبریزی و در شبستر وسط باغچه گلشن می باشد زیرا او وصیت کرده بود که پای مزار شیخ بهاء الدین دفنش کنند. سال وفات بهاء الدین 738ه. است.

بعضی از معاصران، تاریخ وفات شیخ محمود شبستری را همان 720ه. پذیرفته اند اما ممکن است تاریخ فوت این شاعر بزرگ به علت تجدید عمارتهای مکرر مقبره تغییر کرده باشد زیرا تاریخ فوت بهاء الدین یعقوبی تبریزی باید قبل از شیخ محمد شبستری بوده باشد. همچنین بابا ابی شبستری نیز در همان ماه وفات شبستری فوت نموده و تاریخ وفات بابا ابی 17 ربیع الاول سال 740ه. است پس سال وفات شبستری هم باید 740ه. باشد.

شیخ محمود شبستری پیرو مذهب سنت و جماعت و معتقد به عقاید اشعریان بوده است.

از اشعار شیخ محمود شبستری می توان دریافت که او از شاگردان بهاء الدین یعقوبی تبریزی و امین الدین بوده است. شیخ محمود خود در مثنوی سعادت نامه از امین الدین یاد میکند:

شیخ و استاد من امین الدین دادی الحق جوابهای چنین

شیخ محمود شبستری پس از کسب دانش در تبریز به مسافرت های زیادی رفته و به شهرها و کشورهای مختلف مانند مصر، شام، حجاز سفر کرده و از علما و مشایخ این کشورها دانش توحیدرا فرا گرفته است. شیخ محمود خود در این باره می گوید:

مدتی من زعمر خویش مدید صرف کردم به دانش توحید

در سفرها به مصر و شام و حجاز کردم ای دوست روز و شب تک و تاز

سال و مه هم چو دهر میگشتم ده ده و شهر شهر می گشتم

گاهی از مه چراغ می کردم گاه دور چراغ می خوردم

علما و مشایخ این من بس که دیدم به هر نواحی من

جمع کردم بسی کلام غریب کردم آنگه مصنفات عجیب

او در سال 926ه. از سمرقند به دربار روم رفته و مورد تکریم سلطان سلیم واقع شده است، او در مدح سلطان سلیم مثنوی به نام شمع و پروانه را سروده و رساله ای به زبان فارسی به نام سلطان نوشته است.

آثار شیخ محمود شبستری

الف- آثار منظوم

ب- آثار منثور

مثنوی سعادت نامه شامل 3000 بیت است که حکایات و تمثیلات بسیار دارد و بر وزن حدیقه الحقیقهٔ سنایی سروده شده است. این کتاب علاوه بر حکایات و تمثیلات، به شرح حال و اثار پنج نفر از عارفان مشهور تبریز در قرن 6 پرداخته است. سعادت نامه به یاد بهشت که داراری 8 باب است در 8 باب تنظیم گشته است.

چنانچه در بخش فرهنگ و هنر نمناک گفته ایم مهم ترین و مشهورترین اثر منظوم شبستری و از یادگارهای پرارزش و بلندنام ادبیات عرفانی کهن فارسی، مثنوی گلشن راز است که اندیشه های عرفانی و مفاهیم صوفیانه را با شور، شوق، و روانی ویژه ای بیان نموده است. شیخ محمود، مثنوی گلشن را در در پاسخ به 17 سوال امیر سید حسین حسینی هروی از صوفیان معروف در باب حکمت صوفیانه سروده است که 993 بیت دارد.

این کتاب، به زبان های ترکی، آلمانی، انگلیسی، و اردو ترجمه شده است. نخستین بخش این کتاب بسیار ساده و بی آرایه سروده شده است، مثنوی از ابیات 110 به بعد رنگ شعر به خود می گیرد.

شعر زیبایی از شیخ محمود شبستری

به نام آن که اول کرد و آخر

به نام آن که ظاهر کرد و باطن

خداوند منزه پاک و بی عیب

که عالم را شهادت کرد از غیب

به هر وصفی که خوانی در شریعت

در آئی انس میدان در طریقت

توان اندر صفاتش ره بریدن

ولی در ذات او نتوان رسیدن

به دانش در صفاتش ره نیابند

به کلّی سوی ذاتش چون شتابند

بسی گوشند و گویند از صفاتش

ولی عاجز شوند از کنه ذاتش

نبی گفتا صفات او ندانند

که اندر ذات او چون ابلهانند

کسی کو ظن برد کاو هست واصل

یقین دانم ندارد هیچ حاصل

کمال معرفت شد ما عرفناک

از آن گفتند خالصان ما عبدناک

هزاران قرن اگرچه علم خوانند

سزاوار صفاتش هم نخوانند

تفکر را نماند آن جا مجالی

به جز حیرت ندارم هیچ حالی

نخواهم آن چه گوید مرد گمراه

از آن گفتارها استغفرالله

به قدر فهم و عقل خویش گویند

یقین دارم اگر چه بیش گویند

نگویم که چنان و که چنین کرد

که گاهی آسمان و گه زمین کرد

ولی دانم که او از امر واحد

همه موجود کرد و اوست واحد

یکی را در یکی زن هم یکی دان

یکی از ذات پاکش بیشکی دان

نه از روی عدد کز راه وحدت

یکی دانَش نه چون هر یک ز صفوت

بدان دارد که می بینم عیانش

به گفتن در نمی گنجد بیانش

سخن ترسم که در توحید رانم

که در تشبیه و در تعطیل مانم

هر آن چیزی که بتوان گفت این ست

که آن یک آسمان، این یک زمین است

زمین و آسمان اندر بیانش

هر آن چیزی که هست او داد جانش

مر او را می رسد از خلق تحسین

تعالی خالق الانسان من طین

ملائک در مقام خویش هر یک

به علم خویش می دانند بی شک

منبع مطلب : namnak.com

مدیر محترم سایت namnak.com لطفا اعلامیه سیاه بالای سایت را مطالعه کنید.

زندگینامه شیخ محمود شبستری - شاعر - سایت قانون جذب ، موفقیت و رشد فردی - پرورش افکار

بیوگرافی شیخ محمود شبستری

در زندگی نامه شیخ محمود شبستری اینگونه آمده است که: شیخ سعدالدین محمودبن امین الدین عبدالکریم بن یحیی شبستری از عرفا و شعرای نامی قرن ۷ و ۸ هجری می باشد. شیخ محمود شبستری در سال ۶۸۷ه. در ایام سلطنت کیخاتوخان در قصبه شبستر واقع در ۸ فرسخی تبریز دیده به جهان گشود و در عهد سلطان محمد خدابنده و ابوسعید بهادرخان در شهر تبریز مرجع علما و مضلا بود.
شیخ محمود شبستری پس از کسب دانش در تبریز به مسافرت در شهرهای و کشورهای مختلف پرداخته و در سفر به مصر، شام، حجاز از علما و مشایخ این سرزمین ها کسب دانش توحید کرده است. شیخ محمود خود در این باره می گوید:
مدتی من زعمر خویش مدید                        صرف کردم به دانش توحید
در سفرها به مصر و شام و حجاز                  کردم ای دوست روز و شب تک و تاز
سال و مه هم چو دهر میگشتم                  ده ده و شهر شهر می گشتم
گاهی از مه چراغ می کردم                         گاه دور چراغ می خوردم
علما و مشایخ این من                                 بس که دیدم به هر نواحی من
جمع کردم بسی کلام غریب                        کردم آنگه مصنفات عجیب

هم چنین شیخ محمود شبستری در سفری به کرمان در آنجا تاهل اختیار کرده و در آن شهر اولاد و احفادی از او به وجود آمده است که جمعی از ایشان اهل قلم و کمال بوده و به خواجگان شهرت یافته اند.

شیخ محمود شبستری پسری به نام عبدالله داشته که جوانی کامل و فاضل و ماهر در علوم مختلف به خصوص ریاضی بوده است. او در سال ۹۲۶ه. از جانب سمرقند به درباز روم رفته و سلطان سلیم او را تعظیم بسیار کرده بود. شیخ عبدالله مثنوی به نامه شمع و پروانه به نام سلطان سلیم سروده و نیز رساله ای به زبان فارسی در قواعد معما به نام سلطان مذکور نوشته است.

شیخ محمود شبستری سرانجام به تبریز بازگشته و در سال ۷۲۰ه. در ۳۳ سالگی وفات یافته و در شبستر وسط باغچه گلشن در جوار مزار استادش بهء الدین یعقوبی تبریزی مدفون گردیده است. بعضی ها معتقدند که چون شبستری وصیت کرده که او را پای مزار شیخ بهاء الدین دفن کنند و سال وفات بهاء الدین ۷۳۸ه. است و هم چنین چون بابا ابی شبستری در مرض موت شبستری حاضر بوده و در همان ماه وفات شبستری فوت نموده و تاریخ وفات بابا ابی ۱۷ ربیع الاول سال ۷۴۰ه. است؛ پس سال وفات شبستری هم باید ۷۴۰ه. باشد ضمناً با توجه به تجدید عمارتهای مکرر مقبره شیخ محمود شبستری احتمال آن داده شده که تاریج فوت نوشته شده بروی مزارش تغییر کرده باشد.

بعضی از معاصران، تاریخ وفات شیخ محمود شبستری را همان ۷۲۰ه. پذیرفته اند ولی تولد او را پیش از سال ۶۸۷ه. حدس زده اند و دلیل آن را هم بعید بودن ۲۶ سالگی شبستری برای شهرت فراوان او در عهد خدابنده ذکر کرده اند. شیخ محمود شبستری پیرو مذهب سنت و جماعت و معتقد به عقاید اشعریان بوده است. لاهیجی شارح گلشن راز شیخ و مرشد شبستری را امین الدین می نویسد. خود شیخ محمود نیز در مثنوی سعادت نامه از امین الدین یاد میکند:
شیخ و استاد من امین الدین                     دادی الحق جوابهای چنین

برخی هم استاد او را بهاء الدین یعقوبی تبریزی دانسته؛ اما با استنباط از عبارت صاحب روضات الجنان میتوان هر دوی آنها را از اساتید وی دانست.

سعادت نامه

مثنوی سعادت نامه کتابی ست عرفانی که بر وزن حدیقه الحقیقهٔ سنایی سروده گردیده‌ است در ۳۰۰۰ بیت که مشتمل بر حکایات و تمثیلات است و نیز شرح حال و اثار پنج نفر از عارفان مشهور تبریز در قرن ۶، یک منظومه ی حکمی است و در ۸ باب تنظیم گشته به یاد بهشت که داراری ۸ باب است.

آثار شیخ محمود شبستری

الف- آثار منظوم  ۱- گلشن راز شیخ محمود شبستری،۲- سعادت نامه
ب- آثار منثور ۱- حق الیقین فی معرفه رب العالمین، ۲- مرآ‌ََْه المحققین، ۳- شاهد یا شاهد نامه

منبع مطلب : www.parvaresheafkar.com

مدیر محترم سایت www.parvaresheafkar.com لطفا اعلامیه سیاه بالای سایت را مطالعه کنید.

جواب کاربران در نظرات پایین سایت

مهدی : نمیدونم, کاش دوستان در نظرات جواب رو بفرستن.