تحقیق درباره سد کرخه بزرگترین سد خاکی رسی خاورمیانه

تحقیق درباره سد کرخه بزرگترین سد خاکی رسی خاورمیانه را از سایت پست روزانه دریافت کنید.

سد کرخه

مختصات: ۳۲°۲۹′۲۱″شمالی ۴۸°۰۷′۳۶″شرقی / ۳۲٫۴۸۹۲°شمالی ۴۸٫۱۲۶۷°شرقی / 32.4892; 48.1267

سد کرخه یکی از بزرگ‌ترین سدهای خاکی دنیا و بزرگ‌ترین سد خاکی ایران و خاورمیانه است که بر روی رودخانهٔ کرخه در ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان ساخته شده‌است.^[۵][۶]

کرخه با تاجی به طول ۳٬۰۳۰ متر و ارتفاع ۱۲۷ متر از لحاظ حجم بدنه بزرگ‌ترین سد تاریخ ایران است و با حجم مخزنی به میزان ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب، بزرگ‌ترین دریاچهٔ مصنوعی ایران را پدیدآورده است.^[۷] عملیات اجرایی این سد در سال ۱۳۷۰ آغاز و در سال ۱۳۸۰ به پایان رسیده است. متوسط تولید انرژی سالیانهٔ این نیروگاه روزمینی ۹۳۴ میلیون کیلووات ساعت است. نیروگاه این سد با ظرفیت ۴۰۰ مگاوات از زمان بهره‌برداری در سال ۱۳۸۱ تا پایان سال ۱۳۸۷ توانسته بیش از ۴٬۹۴۱ میلیون کیلووات بر ساعت برق تولید کند.^[۷] از جمله پروژه‌های مهمی که در کنار این طرح اجرا شده ساخت تونل دشت عباس است. این تونل به منظور انتقال آب مورد نیاز برای آبیاری اراضی دشت‌عباس از دریاچهٔ سد کرخه، به صورت تحت فشار، به طول ۶٬۰۹۷ متر و قطر داخلی ۵٫۵ متر ساخته شده‌است.^[۷]

اهداف پروژهٔ سد کرخه[ویرایش]

تاریخچه و پیشینه[ویرایش]

اقتصاد طرح[ویرایش]

طبق برآورد اولیهٔ هزینه‌های اجرای پروژه بالغ بر ۴٬۹۰۰ میلیارد ریال بوده که از طریق منابع منابع عمومی، تسهیلات خارجی (فاینانس، وام و ...)، سایر منابع (منابع داخلی، تسهیلات بانکی داخلی، اوراق مشارکت و ...) تأمین گردیده است. نسبت فایده به هزینه (B/C) برابر ۱/۳ و نرخ بازگشت داخلی آن ۸٫۱ درصد می‌باشد. منافع حاصل از تولید برق متعلق به این طرح طی برآورد اولیه، درآمد سالانه بالغ بر ۵۹۹ میلیارد ریال (بر حسب هر کیلووات ساعت ۶۴۲ ریال) بوده و درآمد حاصل از فروش برق از زمان بهره‌برداری تاکنون برابر ۲٬۴۰۱ میلیارد ریال می‌باشد. در بخش منافع حاصل از مهار سیلاب، این سد پس از آبگیری توانسته‌است بیش از ۴۰ سیلاب مخرب را مهار نماید.^[۷]

ویژگی‌های طرح[ویرایش]

رودخانهٔ کرخه[ویرایش]

موقعیت و مشخصات رودخانهٔ کرخه[ویرایش]

رودخانهٔ کرخه از مناطق میانی و جنوب‌غربی رشته‌کوه‌های زاگرس در نواحی غرب و شمال غرب کشور سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی در حدود ۹۰۰ کیلومتر در امتداد شمال به جنوب، سرانجام در مرز مشترک ایران و عراق به مرداب هورالعظیم می‌رسد. رودخانهٔ کرخه پس از رودخانه‌های کارون و دز سومین رودخانهٔ بزرگ ایران از دیدگاه آبدهی محسوب می‌شود. حوزهٔ آبریز رودخانهٔ کرخه به وسعت حدود ۴۳ هزار کیلومتر مربع، میان ۴۶ درجه و ۵۷ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۰ دقیقه طول شرقی و ۳۱ درجه و ۴۸ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۵۸ دقیقه عرض شمالی واقع شده‌است و شامل استان‌های همدان، کرمانشاه، کردستان، ایلام، لرستان و خوزستان می‌باشد.

سرشاخه‌های رودخانهٔ کرخه[ویرایش]

سرشاخه‌های اصلی تشکیل‌دهندهٔ رودخانهٔ کرخه، رودخانه‌های سیمره، کشکان، قره‌سو، گاماسیاب و چرداول هستند. یکی از مشخصه‌های طبیعی رودخانهٔ کرخه احتمال وقوع سیلاب و خطرات ناشی از آن است. موقعیت سد مخزنی و نیروگاه برق‌آبی کرخه

موقعیت جغرافیایی سد و نیروگاه[ویرایش]

سد مخزنی و نیروگاه برق‌آبی کرخه در فاصلهٔ ۲۲ کیلومتری شمال غرب اندیمشک در استان خوزستان (در جنوب غربی ایران) احداث گردیده است. این پروژهٔ بزرگ در ۴۸ درجه و ۷/۸ دقیقه طول شرقی و نیز ۳۲ درجه و ۲۹/۶ دقیقه شمال در منطقهٔ کرخه واقع شده‌است. رودخانهٔ کرخه در بالادست محور سد ۹۰ درجه تغییر جهت داده و در نتیجه دریاچه سد در سمت راست محور سد واقع گردیده‌است.

زمین‌شناسی سد کرخه[ویرایش]

سد مخزنی کرخه در حاشیهٔ جنوب غربی بخش چین‌خوردهٔ رشته‌کوه‌های زاگرس قرار گرفته‌است. تپه و بلندی‌های منطقه از کنگلومرای سازند بختیاری و رسوبات نرم سازند آغاجاری تشکیل شده‌است بخش عمدهٔ بالادست و ناحیهٔ مخزن از سازند آغاجاری تشکیل یافته که از تناوب لایه‌های ماسه‌سنگ و گل‌سنگ تشکیل شده‌است و به سمت بالا دارای لایه‌های میکرو کنگلومرایی است. قسمت بالایی این سازند را بخش لهبری تشکیل می‌دهد که تناوبی از ماسه‌سنگ و گل‌سنگ می‌باشد و وضعیت مناسبی را برای ایجاد سفره‌های تحت فشار، پدیدآورده‌است. بخش پایین دست دریاچه تا محور سد را کنگلومرای بختیاری با سیمان ضعیف تشکیل می‌دهد. کنگلومرای بختیاری به دو واحد سنگی BK1 و BK2 تقسیم شده‌است که توسط یک لایه گل‌سنگی از هم جدا شده‌اند. واحد BK1 بخش پایین سازند بختیاری را تشکیل می‌دهد و افزون بر لایه‌های گل‌سنگی دارای عدسی‌های ماسه‌سنگی نیز می‌باشد. واحد BK2، بخش بالایی سازند بختیاری را بوجود می‌آورد که متشکل از کنگلومرای یکپارچه با عدسی‌های ماسه‌سنگی و گل‌سنگی است.

ناحیهٔ مورد مطالعه در پلتفرم عربی واقع است. ساختگاه سد و دریاچهٔ آن در قسمت شمال فروافتادگی دالپری قراردارد. شیب لایه‌ها ۱۲–۷ درجه در منتهی‌الیه دریاچه و ۴–۳ درجه در نزدیکی ساختگاه می‌باشد. نظر به اینکه شیب لایه‌بندی‌ها کم و ناپیوستگی‌ها نیز نادر می‌باشند، زمین‌لغزه‌ای در حاشیهٔ دریاچهٔ آتی مشاهده نشده‌است. ریزش در شیروانی‌های کنگلومرایی دریاچه محتمل است ولی روند آن آهسته و مداوم پیش‌بینی شده و ایمنی سازه‌های هیدرولیکی را به مخاطره نخواهد انداخت.

مخزن سد (دریاچه)[ویرایش]

اطلاعات فنی نیروگاه[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

منابع[ویرایش]

سایت سد و نیروگاه کرخه

دانشنامه رشد - بخش کرخه

سد کرخه

از جمله پروژه‌های مهمی که در کنار این طرح اجرا شده احداث تونل دشت عباس است. این تونل به منظور انتقال آب مورد نياز براي آبياري اراضي دشت‌عباس از درياچه سد كرخه، به صورت تحت فشار، به طول ۶۰۹۷ متر و قطر داخلي ۵/۵ متر احداث شده است.

جواب کاربران در نظرات پایین سایت

مهدی : نمیدونم, کاش دوستان در نظرات جواب رو بفرستن.